“Boję się ciapaków” – powiedziała moja przyjaciółka z czasów studiów. Wykształcona, inteligentna, z dyplomem wymagającego kierunku na jednej z lepszych polskich uczelni. “Boję się ich i nie chcę ich tu – a jednocześnie chcę im pomóc”. „Dlaczego się ich boisz?” – zapytałem. „Z tego samego powodu, z którego bałam się jechać do Niemiec. Bo tam dużo ciapaków”. Westchnąłem ciężko. Chyba potrzebna będzie kolejna rozmowa uświadamiająca o tym, że to słowo bynajmniej nie jest w porządku.
Koleżanka nie wydawała się rozumieć, z którym dokładnie słowem w jej wypowiedzi mam problem. Myślała, że chodziło o głupią literówkę. Ale „ciapak”? Przecież to normalne słowo, najwyżej może inaczej je rozumiemy. Bo przecież to znaczy, że ktoś jest śniady i brodaty, nie? „Mniej więcej tak, jak słowo ‘czarnuch’ oznacza ciemnoskórego, a ‘pizda’ – kobietę” – odpowiedziałem, podpierając moją argumentację linkami do trzech czy czterech słowników internetowych, z których każdy wyraźnie zaznacza, że jest to słowo obraźliwe, wulgarne. Dotarło. Chyba. Bo nie wiem, czy informacja, że koleżanka nie myślała, że to słowo jest „aż tak złe” bo jej mąż, wykształcony specjalista pracujący w międzynarodowej korporacji, przyznawał, że jest nieco obraźliwe, ale jednak ciągle go używał, to wyjaśnienie, usprawiedliwienie czy jeszcze coś innego?
No, ale dość o lingwistyce. Problem leży głębiej. Bo skąd ten strach przed owymi nieznajomymi? „Nie chcę się bać ubrać krótkiej kiecki” – mówi koleżanka. Jest przeciwniczką tego, żeby ktokolwiek mówił komukolwiek jak ma się ubierać. Boi się też „dużych grup mężczyzn latających po mieście gwałcić kobiety”. Wszystko w sumie racja: ja też jestem za tym, żeby każdy mógł latać po mieście w krótkiej sukience i nie być gwałconym. Wspaniale się więc składa, że w zasadzie w całej Europie tak dzisiaj jest. Nawet moja koleżanka na razie czuje się w miarę bezpieczna, jej jednak wydaje się, że żyje w jakiejś oazie normalności: otóż w Polsce jest bezpiecznie i tylko w Polsce, a to dlatego, że u nas „ciapaki” raczej w duże grupy się nie zbiją. Niektórych przyjęliśmy i zaraz uciekli do Niemiec. Niewdzięcznicy: przyjęto ich tutaj, ustawiono im życie, a oni po dwóch tygodniach uciekli – najwyraźniej wcale nie chcą być w Polsce.
„Wielu Polaków też nie chce być w Polsce” – zauważyłem – „skoro miliony z nas wyjechały na Zachód szukać lepszego życia, to co się dziwić ludziom, których z tym krajem nic nie łączy, a do tego na każdym kroku stykaliby się z ludźmi takimi jak Ty, którzy ich obrażają, wyzywając ich od ciapaków”.
O ile jednak mogę zrozumieć to, że „ciapaki” mogą się bać mieszkać w Polsce (szczególnie po tym, jak swoją wizytę w naszym kraju zrelacjonował mi znajomy Pakistańczyk) to nie pojmuję, jak inteligetni ludzie zaczynają histeryzować dawszy sobie wcisnąć prawicową propagandę. Chciałem więc koleżance wyjaśnić, że to przecież są jakieś histeryczne nonsensy wyssane z palca. W Glasgow, gdzie mieszkam, co szósty człowiek to “ciapak” i spotykam się z nimi na co dzień: muzułmanów mam w pracy i w kręgach towarzyskich, muzułmaninem jest mój lekarz a moja dentystka – hinduską… Jakby Muzułmanie byli tacy źli, to przez ponad 12 lat w tym mieście chyba bym zauważył? A jednak nie czuję żadnego zagrożenia. Tu, w odróżnieniu od polskiej prawicy (w momencie w którym to piszę jakiś kolega Krzysztofa Bosaka przeżywa, bo spotkał na przystanku autobusowym punkówę z irokezem w krótkiej kraciastej spódniczce i podartych kabaretkach), nikt nikomu nie mówi jak się ubierać – moja dziewczyna spacerem do pracy chodzi do dzielnicy, która, jeśli wierzyć polskim prawicowym portalikom, jest jedną ze słynnych stref szariatu. To oczywista bzdura, nikt jej tam długości kiecki nie sprawdza, a jedyną sytuacją zbiorowego gwałtu jaką sobie przypominam to sytuacja sprzed kilku lat, w której ci, którzy zaciągnęli przypadkową kobietę w ciemny zaułek i gwałcili ją tam przez siedem godzin byli Polakami.
Całe tłumaczenie jak grochem o ścianę. „Boję się i już” – odpowiedziała znajoma – „i to, że Ty masz swoje zdanie mnie nie uspokaja. Bo oni mają w Koranie zapisane, że póki jest ich mało, mają udawać przyjaciół”. Okazuje się, że jestem cały i zdrów tylko dlatego, że należę jeszcze do większości w kraju, w którym mieszkam i nie rozpoczęła się jeszcze święta wojna.
Darowałem sobie próbę dojścia, w jaki zatem sposób przeżyłem wycieczkę do Turcji, bo jest to moment, w którym po prostu człowiek staje się bezsilny. Odpuszczam już sobie te tematy, bo ile razy można słuchać, że „może u mnie na osiedlu tak jest, ale nie zdaję sobie sprawy z obrazu całości”, albo zderzać się z pokrętną logiką: ostatnio na przykład jeden z dyskutantów przekonywał mnie, że wszyscy Muzułmanie tylko czyhają na to, żeby wbić białemu Europejczykowi nóż w plecy, a źródłem tej informacji były opowieści dalekiego kuzyna, który przez rok mieszkał w Anglii. Zapytałem „dlaczego mam wierzyć w to, co mówi daleki kuzyn przypadkowego człowieka, skoro wystarczy że wstanę od komputera i wyjdę na ulicę i będę miał informacje z pierwszej ręki?”. Odpowiedzi nie dało się odmówić logiki „może z Twojej pozycji tak to wygląda, ale dla mnie obie relacje – Twoja i mojego kuzyna – są relacjami z drugiej ręki. Wybieram więc tą, która zgadza się z informacjami z internetu”. Zaprosiłem do mnie na tygodniowe wakacje, obiecałem spacer po „strefie szariatu” i wycieczkę do działającej przy meczecie jadłodajni. Nie skorzystał. Pewnie się bał, że ktoś będzie sprawdzał, czy nie ma za krótkich spodenek.
I takie to są te rozmowy z ludźmi w Polsce. Nie tylko ze znajomymi, podobnie maglował mnie kiedyś przez trzy godziny współpasażer w pociągu. Nienawiść, czy też niechęć do emigrantów jest odwrotnie proporcjonalna do tego, ile dany człowiek czasu spędził za granicą, ilu obcokrajowców zna i tak dalej. A temat jest nośny i wyskakuje w zupełnie niespodziewanych momentach.
O tym, że koleżanka boi się ciapaków dowiedziałem się, jak jej wyjaśniłem, kto to jest (były już) ksiądz Międlar. Nie wiedziała, ale pobieżne zapoznanie się z jego sylwetką wystarczyło, aby zapałać gorącą chęcią do podzielenia się ze mną faktem, że się w sumie z nim zgadza. A dlaczego w naszej rozmowie pojawił się ksiądz Międlar? Bo koleżanka, wierząca katoliczka, podzieliła się ze mną tym, że razi ją taniec feretronów:
Na początku po prostu przyjąłem do wiadomości – mnie taniec feretronów trochę bawi, ale poza tym mi wisi – nie mój cyrk, nie moje małpy. Ale kiedy okazało się, że w moim najbliższym otoczeniu ta tradycja stanowi problem dla kilku osób, trochę mnie to ruszyło. Smutna to sprawa, kiedy wymachiwanie malowidłem katolików razi, a ksiądz faszysta szerzący nienawiść wobec bliźniego przechodzi niezauważony. Więc o tym wspomniałem. I tak właśnie nieostrożnie doprowadziłem do tego, że w rozmowie z dziewczyną, którą znam blisko 20 lat i którą zawsze szanowałem, znowu wylało się na mnie rasistowskie gówno i prawicowa propaganda, a wszystko w oprawie polsko-katolickiej hipokryzji. Bo przecież „byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie; (…) “Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” to nie są słowa tępionego ostatnio w Polsce Karola Marksa. To słowa innego nauczyciela, którego akurat, choć również według dzisiejszych polskich standardów jest radykalnym lewakiem, prawica chętnie widzi na swoich sztandarach. Bo, tak jak Marksa, po prostu go nie czyta.
Ale tak to już w Polsce jest: wygibasy świętymi obrazami to obraza majestatu. Kapłan, nazywający bliźniego „dziczą, zwyrodnialcami i dewiantami” już troszczących się o to, żeby przypadkiem Jezusowi nie było przykro nie razi. “Ciapasów” w naszym kraju nie chcemy, bo nam zagrażają, a taki fakt, że staliśmy się składowiskiem toksycznych odpadów dla całej Europy jakoś masowego oburzenia nie wywołuje… I tak się tylko zastanawiam: czy gdyby zamiast bezproduktywnie wymachiwać feretronami młócono by nimi niechcianych przybyszów o ciemniejszym kolorze skóry to zwyczaj stałby się bardziej akceptowalny?
Moi znajomi często pytają, kiedy będę we Wrocławiu. Zachęcają, żebym jeździł częściej do Polski na wakacje. Też za Wami tęsknię, moi przyjaciele, ale w tym roku urlop spędzę we Francji i we Włoszech. Bo najzwyczajniej w świecie mam po prostu ochotę odpocząć. Tu nikt nie będzie mi na każdym kroku próbował wmówić, że muzułmańscy uchodźcy to zagrożenie dla naszej cywilizacji, nie będzie mnie straszył islamskimi potworami tylko czyhającymi aby wbić mi nóż w plecy. Bo w odróżnieniu od katolickiej Polski, to właśnie na tym zlaicyzowanym zachodzie wielu z nich znalazło schronienie i każdy, kto tam żyje, na własne oczy może zobaczyć, że są to po prostu tacy sami ludzie jak inni. Nawet Polacy.
Tekst opublikowany także w portalu Britske Listy
